İNSAN HAKLARININ KORUNMASINDA İNSAN HAKLARI EĞİTİMİNİN ÖNEMİ:
İnsan haklarının korunmasında en etkili yol EĞİTİMDİR.Çünkü eğitim süreci,öğrenilenlerin davranışa dönüştürülmesini de içermektedir.Bunun anlamı,insanların öğrendiklerini uygulamalarıdır.İnsan haklarının korunması için önce neler olduğunun bilinmesi gerekir.Bu da eğitimle olur.
İnsan hakları eğitimi iki şekilde verilebilir:
1)- ÖRGÜN EĞİTİM YOLUYLA OKULLARDA VERİLEBİLİR.
2)- YAYGIN EĞİTİM VE BASIN YAYIN KURULUŞLARI ARACILIĞI İLE BİREYLERİN İNSAN HAKLARI KONUSUNDA EĞİTİLMESİ.
İlköğretimde VATANDAŞLIK ve İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ DERSİ, orta eğitimde DEMOKRASİ ve İNSAN HAKLARI derslerinin kapsamında yer alan konular ÖRGÜN EĞİTİME örnektir.İnsan hakları konusunda düzenlenen SEMİNERLER,KONFERANSLAR,KONGRELER,AÇIK OTURUMLAR,RADYO ve TELEVİZYON PROGRAMLARI ise YAYGIN EĞİTİME örnektirler.
İNSAN HAKLARI EĞİTİMİNİN BASAMAKLARI:
1)- HABERDAR ETME
2)- BİLGİLENDİRME
3)- DAVRANIŞ GELİŞTİRME
4)- DUYARLI YURTTAŞ YETİŞTİRME’DİR.
&
1)- HABERDAR ETME: İnsan hakları eğitiminin ilk basamağı, kişiler bu haklardan haberdar etmektir.İnsanlar sahip olduğu hakların neler olduğu konusunda bilgilendirilmelidir.Çünkü bireyleri insan hakları konusunda bilgilendirmeden korunması olanaksızdır.Bu hakların neler olduğu,hangi uluslar arası belgelerde yer aldığı öğretilmelidir.Haberdar etme konusunda en etkin görev KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARINA düşmektedir.
2)- BİLGİLENDİRME: İnsan haklarının anlam ve öneminin kavranabilmesi için daha ayrıntılı bir öğretme ve öğrenmedir.Bu bilgilendirme;
* İnsan haklarının neler olduğu,bu hakların kapsamı ve niteliği
* İnsan haklarını tarihsel gelişimi ve bugünkü durumu
* Dünyadaki insan hakları uygulamaları
* Ülkemizde ve dünyada insan hakları ile ilgilenen kurum ve kuruluşlar
* İnsan haklarının nasıl kullanılacağı ve korunacağı konularında yapılır.
Bilgilendirme konusunda en etkin görevi SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ üstlenmektedir.
3)- DAVRANIŞ GELİŞTİRME: Eğitimin temel hedefi davranış geliştirmedir.Eğitim sürecinde öğrenilenler,davranışa dönüştürülemezse eğitim amacına ulaşmamış demektir.İnsan hakları eğitimi DAVRANIŞ GELİŞTİRME EĞİTİMİDİR.Haklarında haberdar olan,bu konuda yeterli bilgiye sahip olan insanlar,doğal olarak bu hakları kullanırlar.Başkalarının haklarına saygı göstermenin aslında kendi haklarına saygı göstermek olduğunu bilirler ve ona göre davranırlar.
4)- DUYARLI VATANDAŞ YETİŞTİRME: İnsan hakları eğitiminin amaçlarından biri de haklarının ve ödevlerinin bilincinde olan,insan haklarına duyarlı yurttaşlar yetiştirmektir.Duyarlı yurttaşlar kendi haklarının çiğnenmesine izin vermezler.Hakları çiğnendiğinde sessiz kalmak yerine yasal yollardan haklarını ararlar.Herhangi bir kişinin haklarının çiğnenmesi durumunda tepki gösterirler.Davranışları ile başka insanlara örnek olurlar.Duyarlı yurttaşlar; devletin işlerini kolaylaştırırlar.Sokaklarda biriken çöpler toplanmazsa ilgililere haber verirler.Denizleri,gölleri,akarsuları kirletmemeye özen gösteririler.Duyarlı yurttaşlar ayrımcılık yapmazlar.Farklı düşüncelere ve görüşlere saygılı olurlar.
İNSAN HAKLARI İLE İLGİLİ ÖZEL GÜNLER:
1)-İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin kabul edildiği 10 ARALIK günü ile başlayan hafta İNSAN HAKLARI HAFTASI olarak kutlanır.
2)- DÜNYA BARIŞ GÜNÜ (1 Eylül)
3)- DÜNYA ÇOCUK GÜNÜ ( Ekim ayının ilk pazartesi günü)
4)- BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GÜNÜ ( 24 Ekim)
5)- ÇOCUK HAKLARI GÜNÜ ( 20 Kasım)
6)- DÜNYA KADINLAR GÜNÜ ( 8 Mart)
7)- ÖZÜRLÜLER HAFTASI ( 10-16 Mayıs)
8)- ÇEVRE KORUMA HAFTASI ( Haziran ayının ikinci pazartesi günü)
9)- 23 NİSAN ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUK BAYRAMI ( TBMM 1986 yılında aldığı bir kararla bu bayramın dünyanın diğer ülkelerden gelen çocuklarla birlikte kutlanmasını kararlaştırdı.)
________&________
ÜLKEMİZE YÖNELİK İÇ VE DIŞTEHDİT
İÇ TEHDİT: Bir ulusun KÜLTÜR,DİL,DİN,YURT,TARİH ve ÜLKÜ BİRLİĞİNİN zayıflatılarak ülkenin parçalanmasının amaçlanmasına denir.
DIŞ TEHDİT: Diğer ülkelerin, bir ulusun birlik ve beraberliğini bozmak, o ülkeyi ele geçirmek amacı ile oluşturdukları tehlikedir.
Ülkemiz stratejik konumundan dolayı iç ve dış tehdit altındadır.
ANARŞİ: Bir ülkede, siyasi ve idari kurumlardaki çözülme sonucu devlet denetiminin kalmamasıdır.
ANARŞİST : Siyasi ve idari kurumlarda çözülme yaratmak ve devlet denetimini ortadan kaldırmak amacıyla eylemlere girişenlere denir.
TERÖR:Belli kişi ya da toplulukların,toplumu yıldırma,cana kıyma ve malı yakıp yıkma,korkutma yolu ile hedeflerine ulaşmayı hedeflemesidir.
TERÖRİZM : Siyasal bir amaca ulaşmak için şiddet,korkutma ,yıldırma hareketlerini düzenli bir biçimde tekrarlanmasıdır.
ULUSLAR ARASI TERÖR: Terör, sadece bir ülkenin sınırları dışına taşarak yabancı hedeflere yöneliyorsa,bir ya da daha çok yabancı devlet tarafından destekleniyorsa,uluslar arası nitelik taşıyan örgütler tarafından gerçekleştiriliyorsa buna uluslar arası terör denir.
&
TERÖRÜN YAYILMA NEDENLERİ:
Bugünlerde dünya kamuoyunu en çok meşgul eden sorunlardan biri terördür.Giderek yayılan teröre bir çözüm bulunması insanlığın önünde bekleyen önemli bir sorundur.Terörün pek çok yayılma nedeni vardır.
1)- BİLGİ ve ANLAYIŞ AZLIĞI: Terör örgütleri; gazeteler,dergiler,radyo ve televizyonlar aracılığı ile çeşitli propagandalara girişerek toplumu etkilemeye çalışırlar.Böylece kendilerine yandaşlar bulmak için çaba gösterirler.Terörün yarattığı kötü sonuçlar hakkında bilgisi olmayan bazı gençler, zaman zaman bu propagandaların etkisi altında kalmaktadırlar.Özellikle AİLE İÇİ SORUNLARI OLAN,EKONOMİK SIKINTI ÇEKEN,EĞİTİMSİZ,İŞSİZ GENÇLER TERÖR ÖRGÜTLERİNİN VAATLERİNİ GERÇEK SANMAKTA bu örgütlere katılmaktadırlar.Bu gençler,bir süre sonra gerçekleri görüp yaptıkları eylemlerden pişman olsalar ve bu örgütlerden ayrılmak isteseler bile örgütlerin baskısından kolayca kurtulamamaktadırlar. 2)- KAMUOYUNUN TERÖR KONUSUNDA EĞİTİMSİZLİĞİ : Kamuoyunun terör konusunda eğitilmemesi,halkın terör olayları karşısında tepkisiz kalmasına neden olur.Kamuoyunu terör konusunda bilinçlendirmek için,toplumun tüm kesimlerine demokrasi,eşitlik,adalet,insan hakları,tarih ve siyasal kültür konularında bilgi verilmesi gereklidir.
3)- BAZI KİŞİ VE KURULUŞLARIN BİLEREK VEYA BİLMEYEREK TERÖRİZME KATKISI:
Bilerek terörizmi destekleyenler,terörden çıkar sağlamak amacındadırlar.( silah ve uyuşturucu kaçakçıları ..) Haksızlığa uğrayan bazı insanlar terör örgütlerinin tuzağına düşüp bunların çalışmalarına bilmeden destek verebilirler.
4)- BAZI KİTLE HABERLEŞME ARAÇLARININ BİLEREK VEYA BİLMEYEREK TERÖRİZME KATKISI: Kitle haberleşme araçları; radyolar,televizyonlar,gazeteler ve dergilerdir.Bunlar her eve girmiş durumdadırlar ve dünyaya açılan pencerelerimizdir.Teröristlerin amaçlarından biri de halkı etkilemek ve propaganda yapmaktır.Bazı kitle haberleşme araçları,terörist olayları yayımlarken teröristleri bu amaçlarına bilerek ya da bilmeyerek hizmet etmiş olurlar.Toplumda teröristleri çok güçlü oldukları kanısının uyanmasına neden olabilirler.Eğer olaylar tam bir yansızlıkla yansıtılmazsa,bazı kişiler teröristlere sempati ile bakabilirler.Basın organları olayları yansıtırken çok dikkatli olmalıdır.
5)- DOĞAL AFETLERDE ÇIKAN SÖYLENTİLER :
Ülkemiz,yeryüzünün önemli deprem kuşaklarından biri üzerindedir.Bu nedenle ülkemiz, sık sık deprem yıkımıyla karşı karşıya kalmaktadır.Ancak bazı kişiler, bu felaketleri kötü amaçları için kullanmaktadırlar.Bu gibi durumlarda,fırsatçı insanların yaydığı söylentilere inanmamalıyız.Resmi kaynaklı haberlerin dışındaki bilgileri kuşku ile karşılamalıyız.
6)- TERÖRÜ DESTEKLEYEN DEVLETLERİN VARLIĞI: Terörün hızla yayılmasının nedeni bazı ülkelerin terörü desteklemeleridir.Bazı ülkelerin terörü desteklemelerinin pek çok nedeni vardır. Ancak bu nedenlerden en önemlileri,EKONOMİK ve SİYASAL NEDENLERDİR. Bazı ülkeler,kendilerine rakip olarak gördükleri ülkelerin ekonomik yönden güçlenmesini istemezler.Kendi ürettiği malları bu ülkeye satarak orayı kendi pazarları durumuna getirirler.Siyasal nedenlerle terörü destekleyen bazı ülkeler ise kendilerine düşman olarak gördükleri bütünlüğünü bozmak,bu devleti ortadan kaldırmak için terörü desteklerler.Bu isteğini açıkça savaşla yerine getirmek yerine,devleti içten parçalayabilmek için SOĞUK SAVAŞIN EN ETKİLİ VE DAHA AZ MASRAFLI yöntemlerinden birisi olan ANARŞİ ve TERÖR faaliyetlerini desteklemektedirler.
7)- BAZI SİLAH ÜRETİCİLERİNİN ÖRGÜTLERE SİLAH SATMASI: Anarşi ve terörü besleyen en önemli kaynaklar,silah ve uyuşturucu ticaretidir.
8)- ÜLKELER ARASINDA İŞ BİRLİĞİNİN SAĞLAMAMASI : Bazı ülkeler teröre karşı duyarsız kalmaktadırlar.
9)- HALKIN YETERİ KADAR DUYARLI OLMAMASI : Halkın bilgisi ve eğitimsiz olması nedeniyle terör olaylarına karşı seyirci kalmaktadır.Terörden en büyük zararı yine halk görmektedir.Bu yüzden halkın terör olaylarına karşı duyarlı olması,hem gerekli hem de zorunludur.Yasaların izin verdiği yolları kullanarak tepki göstermeyi gerektirir.
________&________
TERÖRLE MÜCADELEDE KİŞİLERE DÜŞEN GÖREVLER:
Terörle mücadeleyi esas olarak devlet güçleri yürütür.Ancak kişilere de çok önemli görevler düşer.
1)- MİLLİ HEDEFLER DOĞRULTUSUNDA BİLİNÇLİ OLMAK: Milli hedefleri kavrayan insanlar,ulusal çıkarları kişisel çıkarlarının üstünde tutarlar.
2)- EĞİTİM ve ÖĞRETİMİ, MİLLİ BİRLİK ve BERABERLİĞİ SAĞLAYICI ve GÜÇLENDİRİCİ TARZDA SÜRDÜRMEK.
3)- YIKICI ve BÖLÜCÜ FAALİYETLERE KARŞI BİLİNÇLİ OLMAK
4)- YIKICI ve BÖLÜCÜ FAALİYETLERİ ETKİSİZ KILABİLECEK DÜŞÜNCE YAPISINA SAHİP OLMAK
5)- TERÖRİZME KARŞI DUYARLI OLMAK
6)- TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NE,TÜRK TOPLUMUNA ,TÜRK MİLLİ DEĞER ve KÜLTÜRÜNE BAĞLI OLMAK
7)- CUMHURİYET YÖNETİMİNE İNANÇLA BAĞLI OLMAK
8)- TÜRK OLMAKLA GURUR DUYMAK
9)- VATAN ve BAYRAK SEVGİSİ İLE DOLU OLMAK
________&________
GÜNCEL TEHDİT
TANIMI:Bir ülkenin yaşanılan dönemde karşı karşıya kaldığı tehlikeleri anlatır.İç ve dış tehdit olmak üzere iki türlüdür.
İÇ TEHDİT UNSURLARI:Devletimizin varlığını ve birliğini tehdit eden,kendi içimizden çıkan ve diğer devletler tarafından yönlendirilen unsurlardır.Yıkıcı,bölücü,gerici ve ırkçı bir nitelik taşırlar.Bunların temel hedefi; laik,demokratik,sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye cumhuriyetini yıkmak;Atatürk ilkelerini ve cumhuriyetimizi ortadan kaldırıp,kendi amaçları doğrultusunda rejimi değiştirmektir.
Amaçlarına ulaşmak için neler yaparlar:
1-Hedefleri doğrultusunda kullanabilecekleri her türlü kurum ve kuruluşa sızarlar.Buralarda denetim kurmak isterler.
2- Terör eylemleri ile halk üzerinde korku ve dehşet yaratırlar.Halkımızı yıldırmaya çalışırlar.
3-Çeşitli vaatlerle gençleri kandırıp,örgütlerine yeni elemanlar kazandırıp güçlenmeye çalışırlar.
4-Halkımız arasındaki her türlü farklılıkları kullanarak ırk,din,siyasi görüş ayrılıklarını körükleyip,ulusal bütünlüğümüzü bozmak için ellerinden geleni yaparlar.
5-Öldürme,yaralama,adam kaçırma gibi eylemleri yaparak gündemde kalmaya çalışırlar.Kendilerinin devlet otoritesinden daha güçle oldukları imajını vermeye çalışrlar.
6-Uyuşturucu ve silah kaçakçılığı gibi işlere girişir,soygun yapar,haraç toplarlar.Bu yollardan elde ettikleri parayı amaçlarına ulaşmak için kullanırlar.
&
DIŞ TEHDİT UNSURLARI:
TANIMI:Bir ülkenin bulunduğu yer (stratejik önem taşıması),yer üstü ve yer altı kaynakları bakımından zengin olması gibi nedenlerle başka ülkeler tarafından tehdit altında olmasıdır.
DIŞ TEHDİT UNSURLARININ AMAÇLARI:
Ülkemiz coğrafi konumu nedeniyle dünyanın stratejik öneme sahip bir bölgesinde yer almaktadır.Güçlü bir Türkiye çıkarların sarsacak bölgeyi istedikleri gibi kullanamayacaklardır.Bu nedenle; 1-Kalkınmamızı,gelişip güçlenmemizi istemiyorlar.( Üretimimizi engelleyip onlara muhtaç olmamızı istiyorlar)
2-Ülkemizin kültürel değerlerini yok edip,kendi kültürlerini benimsetmek için ellerinden geleni yapıyorlar.( Dilimizi bozmak,yabancı müzik,giyim ve yemek tarzımızı değiştirmek)
3-Ülkemizin birliğini ve beraberliğini bozmak,ülkemizi parçalayıp bölmek için türlü oyunlar oynayıp,iç tehdit unsurları olan yıkıcı ve bölücü unsurlarla iş birliği yapmaktadırlar.
ÜLKEMİZİ TEHDİT EDEN DIŞ TEHDİT UNSURLARININ BAŞLICALARI:
1-Ülkemize ve ulusumuza düşman olan devletler .( Bunlar arasında tarihten gelen düşmanlıklar vardır.)
2-Ülkemizde kendi siyasal sistemlerinin bir benzerini kurmak isteyen devletler.
3-Ülkemizin güçlenip kalkınmasını kendi çıkarlarına uygun bulmayan devletler.
4-Uluslar arası silah ve uyuşturucu kaçakçılarıdır.( Kaçakçıların temel hedefi,ülkemizi silah ve uyuşturucu pazarı olarak kullanıp ceplerini doldurmaktır.)
_____________ & _______________
İNSAN HAKLARININ KORUNMASINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR:
1-KİŞİLERİN ÖZELLİKLERİNDEN KAYNAKLANAN ENGELLER: Ön yargılı,inatçı,sinirli,
öfkeli,kavgacı bir kişiliğe sahip olan kişilikler insan haklarının korunmasında engel teşkil ederler.Sessiz ve çekingen kişiliklere sahip olanlar da haklarını arayamazlar.
2- EĞİTİMSİZLİKTEN KAYNAKLANAN ENGELLER:Belli bir eğitim görmeyen görmeyen yurttaşlar,yaşamlarına yön verecek bilgi ve becerilerden yoksun kalırlar.Örneğin: okuma yazma bilmeyen bir yurttaş,hakları çiğnendiği zaman yasal yollara başvurabilmek için bir dilekçe bile yazamaz.Temel hak ve özgürlüklerinin farkında olmayanlar da vardır.
Eğitim ailede başlar,çevrede,sokakta ve günlük yaşamda devam eder gider.Eğitimin ikinci ve en önemli basamağı okulda verilen eğitim ve öğretimdir.Temel bilgilerin pek çoğu okulda öğrenilir.
3- SİYASAL NEDENLERDEN KAYNAKLANAN ENGELLER: ( Siyaset,devlet işlerini düzenleme ve yürütme sanatıdır.) Demokratik rejim dışındaki rejimlerde insan hak ve özgürlükleri yoktur.Bu hakların aranması anayasa ile güvence altına alınmadığı için buralarda yaşayan insanlar haklarından habersizdirler.
4- EKONOMİK NEDENLERDEN KAYNAKLANAN ENGELLER:
EKONOMİ: Üretim,dağıtım,tüketim ve bölüşüm ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır.
Her ülkenin ekonomik yapısı ve özellikleri farklıdır. Kaynakları zengin ülkelerdeki insanlar rahat yaşarken,kaynakları kıt,ekonomisi gelişmemiş ülkelerde milli gelir adaletsiz paylaşılmaktadır.Zengin ülkelerden faiz karşılığı alınan borçların ve bu borçların ödenmesinde yaşanan sıkıntılar,bu ülkelerdeki halkın giderek daha da yoksullaşmasına neden olmaktadır.
5-KÜLTÜREL NEDENLERDEN KAYNAKLANAN ENGELLER: İnsanların zaman içinde oluşturduğu tüm maddi ve manevi değerlerine kültür denir.Her toplumun kendine özgü bir kültürü vardır.Bu kültürün bir sonucu olarak gelenekleri,giyinişleri,sanatları,edebiyatları farklıdır.Kültürel davranış kalıpları bazen insan hakları açısından olumsuz sonuçlar ortaya çıkarabilir.Örneğin; kadının tüm ev işlerini tek başına yapması,çalışan kadının kazancını kocasına teslim etmesi,küçük çocukların yaşına uygun olmayan işlerde çalıştırılması gibi.Bu tür davranışlar insan haklarına aykırıdır ve insan gelişiminin önündeki engellerdir.
6-İNSAN OLMA BİLİNCİNİN EKSİKLİĞİ:İnsan olduğunun,ve insan olmaktan dolayı birtakım haklarının olduğunun bilincinde olan kişi insan olma bilincine sahip kişidir.Bu bilince sahip kişiler haklarının çiğnenmesine izin vermezler.Kendi haklarını korumakla yetinmez,başka insanların hakları çiğnendiği zaman da tepki gösteririler.Hakları çiğnenen insanlara yardımcı olur,onlara yasal yolları gösterirler.Kendini başka insanlardan üstün gören ırk,din,dil,cinsiyet ayrımcılığı yapan insanlarda insan olma bilinci GELİŞMEMİŞTİR.Örneğin; insan olma bilinci eksik bir kişi,çevrenin kirletilmesine duyarsız kalır,hatta düşüncesizce kendisi de çevreyi kirletir.Büyükler,küçüklerin de bir insan olduğunu,onların da aile içi sorunlarda düşüncelerini belirtmeleri gerektiğini bilir,küçüklerin görüş ve düşüncelerini de alarak kararları öyle verirler.
7-HOŞGÖRÜSÜZLÜK: Bir şeyi anlayışla karşılayarak hoş görme durumu,müsamaha,tolerans demektir.Hoşgörü bir insanın olabileceği insani değerlerin en güzellerinden biridir.Hoşgörülü bir insan,başkalarının kendisinden farklı düşünebileceğini,farklı değerlere inanabileceğini bilir.Kendisine en aykırı gelen düşünce,yaşayış ve inanışları yadırgamaz.Birbirini dinlemeyen,
karşıt düşüncelere saygı göstermeyen kişilerden oluşan bir toplumda hoşgörüden söz edilemez.Hoşgörüsüz kişi,kendi düşüncesinin doğruluğuna kesin olarak inanır.Hoşgörüsüz insanların çoğunlukta olduğu toplumlarda insan haklarına saygı gösterilmez.Farklı düşünüş ve inanışlar,toplumsal zenginliklerdir.
8- TOPLUMSAL İLİŞKİLERİN DÜZENLENME BİLİNCİ: İnsan toplumsal bir varlıktır.Toplum içindeki öteki kişilerle ve toplumsal kurumlarla sürekli bir ilişki içindedir.Bu ilişkilerin tümü,belli kurallara ve yasalara uygun olarak yürütülmektedir.
________&________ A.Çakacıoğlu